Η Παιγνιοθεραπεία είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιεί το παιχνίδι και την τέχνη ως κύριο μέσο έκφρασης, και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στα παιδιά που χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη.
Mε την παιγνιοθεραπεία το παιδί εξερευνά τις σκέψεις & τα συναισθήματά του με δημιουργικό και δυναμικό τρόπο.
Είναι πολύ πιθανό ένα παιδί να δυσκολεύεται να μιλήσει για τα προβλήματά του. Μπορεί επίσης να μην έχει τις λέξεις που χρειάζονται για να περιγράψει πώς νιώθει, ή γιατί συμπεριφέρεται με τον τρόπο που συμπεριφέρεται. Μπορεί να μην αναγνωρίζει τις δυσκολίες του ή ακόμη και να μην μπορεί να τις εξηγήσει.
Η παιγνιοθεραπεία τού δίνει την ευκαιρία και το χρόνο να εκφραστεί μέσω του παιχνιδιού, χρησιμοποιώντας μια πληθώρα από εργαλεία που έχει στη διάθεσή του, όπως: ζωγραφική και σχέδιο, νερό και πηλό, άμμο και μινιατούρες, βιβλία και ασκήσεις χαλάρωσεις, μουσική, κίνηση και κουκλοθέατρο.
Σε μία συνεδρία playtherapy το παιδί ανακαλύπτει τη δημιουργικότητά του και εκφράζεται χρησιμοποιώντας μια πληθώρα από εργαλεία.
Οι παιγνιοθεραπευτικές συνεδρίες έχουν σκοπό να βοηθήσουν το παιδί να νιώσει καλά με τον εαυτό του. Επιπλέον, το βοηθούν να «δουλέψει» τυχόν τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να κρατάνε το μυαλό του ‘’αιχμάλωτο’’. Και ένα «αιχμάλωτο» μυαλό δύσκολα μπορεί να είναι ανοιχτό στη μάθηση στο σχολείο ή στις σχέσεις με τους άλλους, συνομήλικους ή δασκάλους.
Μέσω του παιχνιδιού, το παιδί εκφράζει τα δύσκολα συναισθήματά του, μέσα από μία ιστορία ή μία μεταφορά. Η μεταφορά βοηθάει το παιδί να νιώσει ασφάλεια, γιατί δημιουργεί μία ψυχική απόσταση, αφού αυτό που λέει και εκφράζει δεν αφορά απευθείας τον ίδιο, αλλά το παιχνίδι του. Αυτή η αποστασιοποίηση το βοηθάει να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του με λιγότερη ένταση και να βρει στο δικό του χρόνο, χωρίς πίεση, τις λύσεις που του ταιριάζουν.
Οι παιγνιοθεραπευτές/ τριες του PTI λαμβάνουν πλήρη ακαδημαϊκή και κλινική εκπαίδευση, πριν πιστοποιηθούν και είναι πλήρως διαπιστευμένοι από τον Βρετανικό Κρατικό ΟργανισμόProfessional Standards Authority (PSA).
Στην εποχή μας, η πίεση που νιώθουν οι γονείς είναι μεγάλη! Από το ποιες σούπερ τροφές να επιλέξουν για το μωρό τους μέχρι τις πιο ψαγμένες δραστηριότητες για το μεγαλύτερο παιδί, οι γονείς παλεύουν να βρουν και να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Και βέβαια να το αποδεικνύουν με χαμογελαστές και ανέμελες οικογενειακές φωτογραφίες, στο instagram!
Τι θα λέγατε όμως αν σας έλεγαν ότι τελικά η γονεϊκότητα δεν αφορά την τελειότητα αλλά το να είμαστε απλά αρκετά καλοί; Ο Άγγλος παιδίατρος και ψυχαναλυτής Donald Winnicott εισηγήθηκε πρώτος τον όρο της «αρκετά καλής μητέρας», αναφέροντας πως ο ρόλος της μητέρας δεν είναι να είναι τέλεια απέναντι στο μωρό της αλλά να είναι αρκετά καλή, καθώς η τελειότητα… είναι ανέφικτη.
Γιατί δεν υπάρχει ένας και μοναδικός τέλειος τύπος γονιού. Υπάρχουν, αντιθέτως, διαφορετικοί αρκετά καλοί.
Τι σημαίνει «αρκετά καλός γονιός»;
Ξέρουμε πως οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή ενός παιδιού. Οι έρευνες μάς δείχνουν πως ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας επηρεάζει την ανάπτυξή τους, την ψυχική ανθεκτικότητά τους και τις προσδοκίες που έχουν από τον εαυτό τους και τους άλλους. Δηλαδή, καθορίζει με έναν τρόπο τη συμπεριφορά τους και γενικότερα, το ευ ζην τους.
Ο Winnicott (1950) υποστηρίζει πως τα παιδιά επωφελούνται, όταν οι μητέρες τους κάποιες φορές «αποτυγχάνουν» να καλύψουν τις ανάγκες τους. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως οι γονείς μπορούν να παραμελούν τα παιδιά τους ή να μη διασφαλίζουν ένα ασφαλές περιβάλλον για να τα μεγαλώσουν. Τα παιδιά χρειάζεται να ξέρουν πως τα αγαπούν και είναι άξια φροντίδας.
Οι γονείς κάνουν λάθη και αυτό είναι οκ!
Ένας “αρκετά καλός” γονιός αντιλαμβάνεται όμως πως και η αποτυχία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Το βίωμα της λύπης, τα δάκρυα και ο θυμός αποτελούν κομμάτι της παιδικής ηλικίας και οι γονείς χρειάζεται να επιτρέπουν στα παιδιά τους να τα μάθουν. Ο “αρκετά καλός” γονιός ξέρεις πως είναι αδύνατον να καλύπτει διαρκώς κάθε ανάγκη του παιδιού, γνωρίζει δηλαδή ότι δεν γίνεται να είναι διαρκώς διαθέσιμος για το παιδί του.
Τι περιλαμβάνει η “αρκετά καλή” γονεϊκότητα;
Ο Winnicott παρατήρησε πως όταν τα μωρά ήταν πολύ, πολύ μικρά, οι ανάγκες τους καλύπτονταν σχεδόν αμέσως. Όταν ένα μωρό κλαίει, η μητέρα την ίδια στιγμή θα το θηλάσει ή θα το αλλάξει.
Αλλά όσο το παιδί μεγαλώνει, δεν χρειάζεται απαραίτητα οι ανάγκες του να καλύπτονται αμέσως. Αυτό επιτρέπει στο παιδί να χτίσει ανθεκτικότητα απέναντι στη ματαίωση. Στην τελική τα πράγματα στη ζωή δεν πάνε πάντα, όπως τα προγραμματίζουμε ή όπως ακριβώς τα θέλουμε.
Οι γονείς εξακολουθούν βέβαια να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες του παιδιού, να το αγαπούν και να το φροντίζουν, απλά δεν μπορούν πάντα να κάνουν τα πράγματα, όπως ακριβώς τα θέλει το παιδί.
Πώς μοιάζει ένας “αρκετά καλός” γονιός στην καθημερινή ζωή;
Ας ξεκινήσουμε ρωτώντας τον εαυτό μας “Τι χρειάζεται το παιδί μου από εμένα;”
Η “αρκετά καλή γονεϊκότητα” επικεντρώνεται στα συναισθήματα και τις ανάγκες του παιδιού, ανάλογα με την ηλικία του. Σε ένα μωρό, χρειάζεται να “απαντήσουμε” γρήγορα στην πείνα του. Ένας έφηβος όμως μαθαίνει να βρίσκει το δρόμο του, στη ζωή. Ένας “αρκετά καλός” γονιός θα χρειαστεί κάποιες φορές να επιτρέψει στο παιδί να αντιμετωπίσει και τις συνέπειες των επιλογών του, με ό,τι συναισθήματα αυτές συνεπάγονται. Ο γονιός δηλαδή βρίσκεται δίπλα στο παιδί είτε είναι λυπημένο είτε θυμωμένο, χωρίς όμως “να λύσει” το πρόβλημα ή να το “απαλλάξει” από τα συναισθήματά του.
Βέβαια, πάντα χρειάζεται να είμαστε δίκαιοι και ρεαλιστές. Για παράδειγμα, εάν είναι ώρα για βραδινό και το παιδί είναι κουρασμένο και πεινασμένο, δεν έχουμε την απαίτηση να μαζέψει εκείνη τη στιγμή και το δωμάτιό του!
Θέτουμε δίκαια και λογικά όρια!
Το να είμαστε “αρκετά καλός” γονιός σημαίνει ακόμα να αποδεχόμαστε το παιδί μας για αυτό που είναι. Τα παιδιά χρειάζονται άνευ όρων αγάπη για να αναπτύξουν μία υγιή είκονα για τον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει πως εάν ένα παιδί ενδιαφέρεται περισσότερο για το ποδόσφαιρο από τα μαθηματικά (ή και το ανάποδο), δεν προσπαθούμε να το αλλάξουμε.
Την ίδια στιγμή θέτουμε όμως ξεκάθαρα όρια – όπως “Σε παρακαλώ μη με διακόπτεις, όταν μιλάω” ή “Θα ήθελα να χτυπάς την πόρτα πριν μπεις στο δωμάτιό μου”– και προσπαθούμε να είμαστε σταθεροί, όσον αφορά την τήρησή τους.
Αυτό βοηθάει όχι μόνο γιατί θέτει λογικά όρια στη σχέση με το παιδί μας (γιατί είμαστε γονείς του, όχι φιλαράκια του), αλλά επίσης του μαθαίνει να βάζει με τη σειρά του υγιή όρια και στις δικές του σχέσεις.
Τα πράγματα δεν πάνε πάντα, όπως τα σχεδιάζουμε.
Όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, τα πράγματα δεν πάνε πάντα, όπως τα θέλουμε ή όπως τα έχουμε υπολογίσει. Οπότε αν νιώθουμε θυμωμένοι με το παιδί μας, φροντίζουμε να του μιλήσουμε ήρεμα, δείχνοντάς του έτσι πώς ρυθμίζει κανείς το θυμό του. Αν δεν τα καταφέρουμε – πχ χάσουμε την ψυχραιμία μας και φωνάξουμε – τότε απολογούμαστε.
Σημαντικό επίσης είναι να δίνουμε και στον εαυτό μας λίγο χρόνο. Αυτό σημαίνει πως δεν χρειάζεται να τα λύνουμε όλα επί τόπου. Μπορούμε να τα αφήσουμε για αύριο ή για κάποια άλλη στιγμή που θα έχουμε την ενέργεια και την υπομονή που χρειάζεται.
Και όταν το έχουμε ανάγκη, να μην ξεχνάμε να ζητάμε βοήθεια είτε από τον/τη σύντροφό μας ή την οικογένειά μας είτε από κάποιον επαγγελματία, σύμβουλο ή ψυχολόγο. Στην τελική όλα αυτά αφορούν το πώς να είμαστε αρκετά καλοί… όχι υπεράνθρωποι!
Λένε πως η επίθεση αποτελεί την καλύτερη άμυνα. Κι αν το καλοσκεφτεί κανείς, όντως, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι προτιμότερο να επιτεθούμε σε αυτό που μας φοβίζει παρά να οπισθοχωρήσουμε. Το ίδιο ισχύει κι όταν τα παιδιά εκφράζουν επιθετική συμπεριφορά, φωνάζοντας, χτυπώντας ή και βρίζοντας. Συχνά αυτή η επίθεση, αποτελεί την άμυνά τους, μπροστά σε αυτό που τα τρομάζει, που τα στενοχωρεί, που τα φοβίζει.
Συχνά, τα παιδιά που είναι θυμωμένα είναι κατά βάθος πολύ λυπημένα. Η λύπη όμως είναι ένα “ευάλωτο” συναίσθημα, που δύσκολα μπορεί να σε προστατεύσει, όταν πιστεύεις πως είσαι σε κίνδυνο, ενώ ο θυμός είναι δυναμικός και μπορεί να σου παρέχει ένα αίσθημα ελέγχου και ασφάλειας.
Γιατί κάποια παιδιά έχουν επιθετική συμπεριφορά;
Η επιθετική συμπεριφορά (bullying) μπορεί να προσφέρει στο παιδί ένα αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς, όταν κατά βάθος αυτό που νιώθει μέσα του είναι φόβος.
Τα παιδιά που φαίνονται θυμωμένα, συχνά είναι παιδιά θλιμμένα. Χρησιμοποιούν το θυμό και την επίθεση για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από το να νιώθουν ανεπιθύμητα, ανάξια αγάπης, προσοχής και φροντίδας.
Τα παιδιά που έχουν επιθετική συμπεριφορά συχνά νιώθουν εσωτερικά πολύ εύθραυστα, γεγονός που τα οδηγεί να βρίσκονται διαρκώς σε επιφυλακή να αντικρούσουν πιθανές επιθέσεις ή επικρίσεις.
Πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε;
Με ενεργητική ακρόαση, βοηθάμε να τα ηρεμήσουμε. Για παράδειγμα “Πωπω… πρέπει να είσαι πολύ θυμωμένος αυτή τη στιγμή!”
Η ενεργητική ακρόαση πραγματικά αποτελεί λύση! Όταν ένα παιδί νιώσει ότι το καταλαβαίνουν, παύει να νιώθει πως χρειάζεται να δείξει τι του συμβαίνει, μέσα από τη συμπεριφορά του. Όταν τα παιδιά νιώθουν πως δεν τα ακούν ή πως δεν τα καταλαβαίνουν, θα το δείξουν αυτό μέσα από τη συμπεριφορά τους, και αυτή συχνά γίνεται όλο και χειρότερη μέχρι να νιώσουν πως τα καταλαβαίνουμε.
Θέτουμε όρια! Ήρεμα, ήπια αλλά ξεκάθαρα όρια, χωρίς να ξεχνάμε να τονίζουμε πως δεν είναι για χτύπημα, ούτε ο εαυτός τους ούτε οι άλλοι.
Πώς μπορεί η παιγνιοθεραπεία να βοηθήσει;
Σε μία συνεδρία playtherapy, το παιδί μπορεί να εκφράσει το θυμό του (τη λύπη, το φόβο, το άγχος του κτλ) σε ένα ασφαλές θεραπευτικό περιβάλλον.
Όταν αυτά τα συναισθήματα λύπης και φόβου βγουν στην επιφάνεια, η θεραπεύτρια μπορεί να βοηθήσει το παιδί να τα αναγνωρίσει, να τα αποδεχθεί και να τα “επουλώσει”.
Eίναι πιο εύκολο για ένα παιδί να “μιλήσει” για αυτά που το ζορίζουν, παίζοντας. Τα παιχνίδια γίνονται οι λέξεις του παιδιού και μέσα από το παιχνίδι, εκφράζει τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του για ό,τι του συμβαίνει. Η θεραπεύτρια ακούει αυτά που της λέει, αποδέχεται το παιδί όπως είναι και με την καθοδήγηση της αναζητούν μαζί να βρουν τις λύσεις που του ταιριάζουν και μπορούν να κάνουν το παιδί να νιώσει πιο χαρούμενο στη ζωή του.
Στο 2ο Διεθνές Συνέδριο για το Παιχνίδι που έγινε στην Αθήνα είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε εξέχοντες ομιλητές/τριες και επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Μαζί τους, κάναμε ένα ταξίδι εξερεύνησης και προβληματισμού για τον ρόλο του παιχνιδιού στο σχολείο του αύριο.
Στο συνέδριο, συμμετείχε ως εισηγήτρια και η ψυχολόγος Χαρά Σφέτσα, όπου μίλησε για τα οφέλη της παιγνιοθεραπείας αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαν οι θεραπευτές παιδιών και εφήβων, κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Μπορούν τα παιδιά να παίξουν χωρίς να αγγίζονται και πόσο σημαντικό είναι να ακουμπιόμαστε;
Το άγγιγμα είναι βασικό κομμάτι της ανάπτυξής μας και ένας σημαντικός τρόπος με τον οποίο συνδεόμαστε. Τα μωρά θέλουν επαφή skin to skin για να νιώσουν ασφαλή. Τα παιδιά τρελαίνονται για παιχνίδι όπου το ένα σκαρφαλώνει στο άλλο, αγκαλιάζονται, παλεύουν.
“Παίζουμε μάχες, μαμά!! Δεν το κάνουμε στα αλήθεια!!”
Η πανδημία όμως και η αγωνία για ανάρμοστα αγγίγματα όλο και απομακρύνει τα παιδιά από το να αγγίζονται. Επίσης, υπάρχει η έγνοια ότι αν τα αφήσουμε να παλεύουν, πολύ γρήγορα αυτό το παιχνίδι μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματικά χτυπήματα.
Πώς μπορεί η παιγνιοθεραπεία να βοηθήσει; Πώς χρησιμοποιούμε το άγγιγμα ως θεραπευτικό εργαλείο; Είναι το “άγριο” παιχνίδι κάτι που μπορούμε να επιτρέπουμε και ποια είναι τα σημάδια που μας δείχνουν ότι πια δεν είναι παιχνίδι αλλά έχει μετατραπεί σε αληθινό καβγά;
2ο Διεθνές Συνέδριο Play on Athens
Την ευθύνη και την διοργάνωση του συνεδρίου την είχε το ελληνικό διακεκριμένο play-based σχολείο Dorothy Snot preschool & kindergarten.
Το 1999 στη Μεγάλη Βρετανία διεξήχθη μία μεγάλη κρατική έρευνα από τη Βρετανική κυβέρνηση σχετικά με την ψυχική υγεία των παιδιών. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, το 10% των παιδιών της χώρας έχει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα, ενώ σύγχρονες μελέτες δείχνουν πως το 20% των παιδιών έχει ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα και προβλήματα συμπεριφοράς.
Εάν υπολογίσουμε πως οι έρευνες αυτές έχουν διεξαχθεί πριν από την πανδημία και δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις ψυχικές συνέπειες της στα παιδιά, τα νούμερα σήμερα, πιθανόν, να είναι μεγαλύτερα. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ένα παιδί που έχει κάποιο ήπιο, μέτριο ή και σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα.
Μάλλον λοιπόν ξέρετε κι εσείς ένα παιδί που:
Έχει συχνούς εφιάλτες;
Κινδυνεύει να αποβληθεί από το σχολείο;
Έχει βιώσει κάποια τραυματική εμπειρία ή έχει έρθει αντιμέτωπο με κάποιο εξαιρετικά στρεσογόνο γεγονός, που δεν μπορεί να διαχειριστεί συναισθηματικά;
Έχει κακοποιηθεί σωματικά, συναισθηματικά ή σεξουαλικά;
Δυσκολεύεται με το χωρισμό/ διαζύγιο των γονιών του;
Έχει έντονο άγχος ή φοβίες;
Έχει χάσει κάποιο δικό του κοντινό άνθρωπο;
Είναι αποσυρμένο ή συχνά αποκαρδιωμένο;
Δυσκολεύεται να κάνει φίλους;
Συχνά μαλώνει με τους συμμαθητές του ή τους συνομήλικούς του;
Φοβερίζει τους άλλους ή οι άλλοι το φοβερίζουν;
Δεν παίζει;
Τότε χρειάζεται να ξέρετε πώς η παιγνιοθεραπεία μπορεί να το βοηθήσει.
Μπορεί η παιγνιοθεραπεία να εμφανίζεται όλο και περισσότερο στα κέντρα ειδικών θεραπειών για παιδιά τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα, αλλά η ψυχοθεραπεία μέσω παιχνιδιού έχει σίγουρα μακρά ιστορία στον χώρο της Ψυχολογίας και της Ψυχοθεραπείας.
Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του παιχνιδιού ως μέσου θεραπείας, εμφανίζεται στις αρχές του 20ου αιώνα από τον SigmundFreud (1909) όταν χρησιμοποίησε το παιχνίδι με τον “Little Hans,” ένα αγόρι 5 χρονών με φοβίες. H μαθήτρια του Freud, η πρωτοπόρος Melanie Klein, αφιέρωσε το έργο της στη θεραπεία παιδιών μέσω του παιχνιδιού. Παράλληλα, και η Anna Freud χρησιμοποίησε το παιχνίδι ως μέσο σύνδεσης με τα παιδιά που έβλεπε θεραπευτικά.
Η Virginia Axline, μαθήτρια του Carl Rogers, θεωρείται η μητέρα της μη κατευθυντικής παιγνιοθεραπείας (1947) και το βιβλίο της Dibs: In search of self είναι ένα βιβλίο-σταθμός στην παιδοκεντρική παιγνιοθεραπεία. Πρόκειται για την ιστορία του Dibs, ενός αγοριού που παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες κοινωνικοποίησης, σπανίως μιλούσε, και γινόταν επιθετικός με τους ανθρώπους γύρω του. Το βιβλίο αποτυπώνει τις συνεδρίες της Axline με τον Dibs και τους διαλόγους τους, μέσα σε διάστημα 1 έτους και τη θεαματική αλλαγή του Dibs στον χρόνο αυτό. Ο Landreth, αργότερα, διεύρυνε το έργο της Axline και, με την πλούσια βιβλιογραφία του, τις έρευνές του και τις εκπαιδεύσεις του, βοήθησε στην ανάπτυξη του χώρου τα τελευταία 25 χρόνια.
Σήμερα, οι πιο σύγχρονες έρευνες στον χώρο της παιγνιοθεραπείας αποδεικνύουν αυτό που τόσα χρόνια οι πρωτοπόροι του κλάδου της Ψυχολογίας γνώριζαν: την αποτελεσματικότητα της παιγνιοθεραπείας. 84% των παιδιών που κάνουν παιγνιοθεραπεία παρουσιάζουν θετική αλλαγή με βάση την έρευνα του Play Therapy UK (clinical evidence base, containing over 12,000 cases, when delivered to PTUK standards).
Όσο πιο σοβαρό το πρόβλημα, τόσο πιο θεαματική είναι και η θετική αλλαγή που καταγράφεται.
Όλα τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με προκλήσεις που δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν μόνα τους.
Eίναι δύσκολο για έναν γονιό να βλέπει το παιδί του να δυσκολεύεται και να μην ξέρει πώς να το βοηθήσει. Είναι επίσης γεγονός πως τα περισσότερα παιδιά, σε κάποια φάση της ανάπτυξής τους, θα έρθουν αντιμέτωπα με προκλήσεις ή δυσκολίες που θα χρειαστεί να τις επεξεργαστούν και να τις ξεπεράσουν για να νιώσουν ξανά ευτυχισμένα και σίγουρα με τον εαυτό τους.
Συχνά αυτές οι δυσκολίες λύνονται στο σπίτι αλλά μερικές φορές η οικογένειαχρειάζεται βοήθεια από κάποιον ψυχολόγο και εξειδικευμένο θεραπευτή για να μπορέσει να καταλάβει τι συμβαίνει στο παιδί και πώς μπορεί να το υποστηρίξει για να νιώσει ξανά ευτυχισμένο.
Τι συμβαίνει σε μια συνεδρία παιγνιοθεραπείας;
Μέσα από το συμβολικό παιχνίδι, τα παιχνίδια ρόλων, τη ζωγραφική, τον πηλό, το αισθητηριακό παιχνίδι, το παιχνίδι με το νερό, την άμμο και τις μινιατούρες και με τη βοήθεια του ειδικού, το παιδί μαθαίνει να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθήματά του, να αποδέχεται τον εαυτό του, να αντιμετωπίζει δημιουργικά τα προβλήματά του, να αναλαμβάνει τις ευθύνες των πράξεών του και να ελέγχει τη συμπεριφορά του.
Στην αρχή, το παιδί είναι ελεύθερο να αποφασίσει με τι θα παίξει, και η θεραπεύτρια θα ακολουθήσει το παιχνίδι του. Ο σκοπός είναι μέσα από την ασφάλεια και τη ζεστασιά της θεραπευτικής σχέσης που θα αρχίσει να χτίζεται από τις πρώτες κιόλας συνεδρίες, το παιδί να νιώσει άνετο να εκφραστεί με το δικό του μοναδικό τρόπο και τον δικό του ρυθμό. Εάν κατά τη διάρκεια της συνεδρίας το παιδί φτιάξει μια ζωγραφιά ή ένα κολάζ, αυτό θα φυλαχτεί με προσοχή σε ένα special κουτί, το οποίο μπορεί να πάρει μαζί του το παιδί στο τέλος της θεραπείας.
Κάθε πότε βρισκόμαστε;
Ένα πλήρες ιστορικό είναι απαραίτητο, καθώς μας βοηθάει να δημιουργήσουμε το καλύτερο δυνατό θεραπευτικό πλάνο για το παιδί και την οικογένειά του.
Πριν ξεκινήσει η παιγνιοθεραπεία, οι γονείς συναντιούνται με τον ειδικό και συζητούν μαζί του τι συμβαίνει, πώς είναι το παιδί στο σπίτι και τι ελπίζουν να δουν να αλλάζει στη συμπεριφορά του.
Μόλις έχει σχεδιαστεί το θεραπευτικό πλάνο για το παιδί, τότε ξεκινούν και οι συνεδρίες, οι οποίες είναι μία φορά την εβδομάδα, σε καθορισμένο χώρο και χρόνο. Μετά από περίπου 7 συνεδρίες, θα ξανασυναντηθούν όλοι μαζί για να συζητήσουν πώς είναι το παιδί και εάν παρατηρούν κάποια αλλαγή. Αυτή η συνάντηση μας βοηθάει να στηρίξουμε μαζί καλύτερα το παιδί και να το βοηθήσουμε στο δρόμο της θεραπείας του.
H παιγνιοθεραπεία είναι μία μορφή θεραπείας, όπου το παιχνίδι και η τέχνη χρησιμοποιούνται ως τα κύρια μέσα για την επίλυση ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών και προβλημάτων συμπεριφοράς. Ιδιαίτερα ωφέλιμη είναι για τα παιδιά που δυσκολεύονται να κατανοήσουν πώς νιώθουν και γιατί συμπεριφέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αφού δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να εκφράσει όλα τα συναισθήματά του, χωρίς απαραίτητα να μιλήσει με λέξεις για αυτά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την ασφάλεια και τη ζεστασιά που προσφέρει η θεραπευτική σχέση με μία έμπειρη και εξειδικευμένη παιγνιοθεραπεύτρια.
Ο σκοπός της παιγνιοθεραπείας είναι να βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει ψυχική ανθεκτικότητα και ενσυναίσθηση, να βελτιώσει τη σχέση του με τον εαυτό του και τους άλλους, να καλλιεργήσει τις επικοινωνιακές δεξιότητές του και να ξεπεράσει τραυματικές εμπειρίες.
Το παιδί έχει τη δυνατότητα να “παίξει” τα προβλήματά του, μέσα σε ένα ασφαλές θεραπευτικό πλαίσιο, με ένα συγκεκριμένο θεραπευτικό πλάνο.
Ενδεικτικά, η παιγνιοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει παιδιά που παρουσιάζουν:
